De Geschiedenis van de Oranje Vrijbuiters
Klaas Postma & Frits Meulenkamp
Klaas Postma, (schuilnaam Stevens) woonde bij het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog in Utrecht. Hij was bouwkundig opzichter/tekenaar bij de genie en in het begin van de bezettingstijd wilden de Duitsers dat hij bepaalde werkzaamheden verrichtte die hij als geniedeskundige in staat was uit te voeren. Hij meende echter, dat hij dat als Nederlander niet kon maken en wist zich steeds op een handige manier aan deze werkzaamheden te onttrekken.
Ondertussen weten we door onderzoek door Ran van Reedt Dortland meer over medeoprichter van de Oranje Vrijbuiters Frits Meulenkamp en hebben we zelfs een foto.
Op deze foto rechts uit 1945: Frits Meulenkamp als kapitein bij de stoottroepen.
Op deze foto rechts uit 1945: Frits Meulenkamp als kapitein bij de stoottroepen.
Oprichting Oranje Vrijbuiters
Door het optreden van de Duitsers werd het rechtsgevoel van Klaas Postma steeds dieper aangetast en zijn verzet tegen dit optreden gaf hij vorm door reeds in 1940 samen met Frits (Frederikus Marinus) Meulenkamp (08-12-1910 - 28-06-1983, schuilnaam Frits van Kampen) illegaal werk te doen, wat in 1942 leidde tot de oprichting van de verzetsgroep de Oranje Vrijbuiters, waar Postma de leiding had voor de verzorging van onderduikers en Meulenkamp het verzet leidde.
Aanvankelijk was het doel van de groep om Joden, studenten en mannen die weigerden om in Duitsland te gaan werken, te laten onderduiken. De onderduikadressen bevonden zich op plaatsen op de Veluwe in de omgeving van Epe, ook in Woerden en in Utrecht. Daarnaast waren er contactadressen over het hele land verspreid. Het aantal onderduikers die geholpen moesten worden nam echter toe, en er moest op grote schaal aan bonkaarten en valse persoonsbewijzen gekomen worden. Om dat te kunnen realiseren, werd in mei 1943 een knokploeg opgericht. Men had verbindingen met enkele topfiguren van de landelijke KP.
Aanvankelijk was het doel van de groep om Joden, studenten en mannen die weigerden om in Duitsland te gaan werken, te laten onderduiken. De onderduikadressen bevonden zich op plaatsen op de Veluwe in de omgeving van Epe, ook in Woerden en in Utrecht. Daarnaast waren er contactadressen over het hele land verspreid. Het aantal onderduikers die geholpen moesten worden nam echter toe, en er moest op grote schaal aan bonkaarten en valse persoonsbewijzen gekomen worden. Om dat te kunnen realiseren, werd in mei 1943 een knokploeg opgericht. Men had verbindingen met enkele topfiguren van de landelijke KP.
Knokploeg
De knokploeg pleegde overvallen in onder meer Huizen en Kampen, waar de distributiekantoren met meenemen van bonkaarten, blanco persoonsbewijzen en blanco Ausweisen, werden leeggehaald. De knokploeg werd ook ingezet voor aanslagen op landverraders, NSB-ers en Duitsers. Zij hadden goede Nederlanders verraden, waardoor dezen werden gearresteerd, gefusilleerd of weggevoerd. Ook maakte de verzetsgroep tekeningen van militair belangrijke objecten, die doorgegeven werden aan Engeland.
Hans van Koetsveld
Tom Spoelstra
Buitgemaakte Duitse gegevens van munitieopslagplaatsen, verdedigingswerken en kazernes gingen dezelfde weg, waarna ze door de geallieerden werden gebombardeerd. De verzetsgroep ontving uit Engeland financiële steun en wapens. Middels droppings en parachutisten werd dit bewerkstelligd.
Hoofdkwartier Utrecht
De Oranje Vrijbuiters had als hoofdkwartier een pand in Utrecht op de Nieuwegracht nr. 151, wat door Meulenkamp gehuurd werd. In mei 1943 werd hij gearresteerd voor de Arbeitseinsatz en tewerkgesteld in Duitsland, waar hij wist te ontsnappen en in augustus 1943 trad hij weer toe tot de Oranje Vrijbuiters.
Verraad
Op 24 augustus 1943 werden door een inval van de Sicherheitspolizei (Sipo) onder leiding van Blattgerste en Sasse uit Den Haag de leden Egbertus Meulenkamp, Joop de Heus (de latere verrader), Heinz Loewenstein en Leo Fischer gearresteerd en in de nacht erop Klaas Postma en Jaques Martens. Bijna alle andere Oranje Vrijbuiters werden daarna in de maanden augustus, september en november 1943 opgepakt en overgebracht naar het Oranjehotel in Scheveningen en op 28 februari 1944 door het Polizeistandgericht in Den Haag berecht, waar 20 Oranje Vrijbuiters ter dood werden veroordeeld.
Aan de vooravond van de executies vroegen de ter dood veroordeelden om geestelijke bijstand. Dit werd geweigerd. Ook het schrijven van een afscheidsbrief werd niet toegestaan. Op de rand van het massagraf, vlak voor de executies op de Waalsdorpervlakte, kregen twee van hen, Albertus Henri (Bart) Heij en Jan van der Voort, te horen dat zij gratie kregen. Zij moesten echter wel toezien hoe hun makkers twee aan twee geëxecuteerd werden. De belangrijkste reden voor de gratie van Bart Heij was dat hij tegelijk jarig was met Hitler, 20 april. Zijn straf werd omgezet in 20 jaar tuchthuisstraf, hetgeen Dachau betekende, waar ook Jan van der Voort belandde.
Onderaan de pagina over de gebroeders Heij kunt u een brief vinden van Dora Heij waarin Bart Heij vertelt hoe de laatste uren van de Oranje Vrijbuiters in het Oranjehotel zijn verlopen.
Het vonnis werd op 29 februari 1944 op de Waalsdorpervlakte voltrokken. De laatste woorden van de gefusilleerden waren:
Onderaan de pagina over de gebroeders Heij kunt u een brief vinden van Dora Heij waarin Bart Heij vertelt hoe de laatste uren van de Oranje Vrijbuiters in het Oranjehotel zijn verlopen.
Het vonnis werd op 29 februari 1944 op de Waalsdorpervlakte voltrokken. De laatste woorden van de gefusilleerden waren:
"Wij sterven voor God, Koningin en Vaderland"
Koninklijke Bibliotheek
De Koninklijke Bibliotheek heeft te kennen gegeven in het kader van "Erfgoed van de oorlog" de website van de Oranje Vrijbuiters als digitaal erfgoed te willen archiveren. Als nationale bibliotheek, is de Koninklijke Bibliotheek wettelijk verantwoordelijk voor het, al of niet elektronisch, verzamelen, beschrijven en bewaren van in Nederland verschenen publicaties, waaronder die van cultureel erfgoed organisaties. Daarbij wordt het als haar taak gezien websites duurzaam te bewaren en raadpleegbaar te houden voor toekomstige generaties en ze te behoeden voor verlies door technische veroudering en andere risico's
Oprichting Oranje Vrijbuiters
Door het optreden van de Duitsers werd het rechtsgevoel van Klaas Postma steeds dieper aangetast en zijn verzet tegen dit optreden gaf hij vorm door reeds in 1940 samen met Frits (Frederikus Marinus) Meulenkamp (08-12-1910 - 28-06-1983, schuilnaam Frits van Kampen) illegaal werk te doen, wat in 1942 leidde tot de oprichting van de verzetsgroep de Oranje Vrijbuiters, waar Postma de leiding had voor de verzorging van onderduikers en Meulenkamp het verzet leidde.
Aanvankelijk was het doel van de groep om Joden, studenten en mannen die weigerden om in Duitsland te gaan werken, te laten onderduiken. De onderduikadressen bevonden zich op plaatsen op de Veluwe in de omgeving van Epe, ook in Woerden en in Utrecht. Daarnaast waren er contactadressen over het hele land verspreid. Het aantal onderduikers die geholpen moesten worden nam echter toe, en er moest op grote schaal aan bonkaarten en valse persoonsbewijzen gekomen worden. Om dat te kunnen realiseren, werd in mei 1943 een knokploeg opgericht. Men had verbindingen met enkele topfiguren van de landelijke KP.
Aanvankelijk was het doel van de groep om Joden, studenten en mannen die weigerden om in Duitsland te gaan werken, te laten onderduiken. De onderduikadressen bevonden zich op plaatsen op de Veluwe in de omgeving van Epe, ook in Woerden en in Utrecht. Daarnaast waren er contactadressen over het hele land verspreid. Het aantal onderduikers die geholpen moesten worden nam echter toe, en er moest op grote schaal aan bonkaarten en valse persoonsbewijzen gekomen worden. Om dat te kunnen realiseren, werd in mei 1943 een knokploeg opgericht. Men had verbindingen met enkele topfiguren van de landelijke KP.
Knokploeg
De knokploeg pleegde overvallen in onder meer Huizen en Kampen, waar de distributiekantoren met meenemen van bonkaarten, blanco persoonsbewijzen en blanco Ausweisen, werden leeggehaald. De knokploeg werd ook ingezet voor aanslagen op landverraders, NSB-ers en Duitsers. Zij hadden goede Nederlanders verraden, waardoor dezen werden gearresteerd, gefusilleerd of weggevoerd. Ook maakte de verzetsgroep tekeningen van militair belangrijke objecten, die doorgegeven werden aan Engeland.
Hans van Koetsveld
Tom Spoelstra
Buitgemaakte Duitse gegevens van munitieopslagplaatsen, verdedigingswerken en kazernes gingen dezelfde weg, waarna ze door de geallieerden werden gebombardeerd. De verzetsgroep ontving uit Engeland financiële steun en wapens. Middels droppings en parachutisten werd dit bewerkstelligd.
Hoofdkwartier Utrecht
De Oranje Vrijbuiters had als hoofdkwartier een pand in Utrecht op de Nieuwegracht nr. 151, wat door Meulenkamp gehuurd werd. In mei 1943 werd hij gearresteerd voor de Arbeitseinsatz en tewerkgesteld in Duitsland, waar hij wist te ontsnappen en in augustus 1943 trad hij weer toe tot de Oranje Vrijbuiters.
Verraad
Op 24 augustus 1943 werden door een inval van de Sicherheitspolizei (Sipo) onder leiding van Blattgerste en Sasse uit Den Haag de leden Egbertus Meulenkamp, Joop de Heus (de latere verrader), Heinz Loewenstein en Leo Fischer gearresteerd en in de nacht erop Klaas Postma en Jaques Martens. Bijna alle andere Oranje Vrijbuiters werden daarna in de maanden augustus, september en november 1943 opgepakt en overgebracht naar het Oranjehotel in Scheveningen en op 28 februari 1944 door het Polizeistandgericht in Den Haag berecht, waar 20 Oranje Vrijbuiters ter dood werden veroordeeld.
Aan de vooravond van de executies vroegen de ter dood veroordeelden om geestelijke bijstand. Dit werd geweigerd. Ook het schrijven van een afscheidsbrief werd niet toegestaan. Op de rand van het massagraf, vlak voor de executies op de Waalsdorpervlakte, kregen twee van hen, Albertus Henri (Bart) Heij en Jan van der Voort, te horen dat zij gratie kregen. Zij moesten echter wel toezien hoe hun makkers twee aan twee geëxecuteerd werden. De belangrijkste reden voor de gratie van Bart Heij was dat hij tegelijk jarig was met Hitler, 20 april. Zijn straf werd omgezet in 20 jaar tuchthuisstraf, hetgeen Dachau betekende, waar ook Jan van der Voort belandde.
Onderaan de pagina over de gebroeders Heij kunt u een brief vinden van Dora Heij waarin Bart Heij vertelt hoe de laatste uren van de Oranje Vrijbuiters in het Oranjehotel zijn verlopen.
Het vonnis werd op 29 februari 1944 op de Waalsdorpervlakte voltrokken. De laatste woorden van de gefusilleerden waren:
Onderaan de pagina over de gebroeders Heij kunt u een brief vinden van Dora Heij waarin Bart Heij vertelt hoe de laatste uren van de Oranje Vrijbuiters in het Oranjehotel zijn verlopen.
Het vonnis werd op 29 februari 1944 op de Waalsdorpervlakte voltrokken. De laatste woorden van de gefusilleerden waren:
"Wij sterven voor God, Koningin en Vaderland"
Koninklijke Bibliotheek
De Koninklijke Bibliotheek heeft te kennen gegeven in het kader van "Erfgoed van de oorlog" de website van de Oranje Vrijbuiters als digitaal erfgoed te willen archiveren. Als nationale bibliotheek, is de Koninklijke Bibliotheek wettelijk verantwoordelijk voor het, al of niet elektronisch, verzamelen, beschrijven en bewaren van in Nederland verschenen publicaties, waaronder die van cultureel erfgoed organisaties. Daarbij wordt het als haar taak gezien websites duurzaam te bewaren en raadpleegbaar te houden voor toekomstige generaties en ze te behoeden voor verlies door technische veroudering en andere risico's
