De gefusilleerde leden van de verzetsgroep Oranje Vrijbuiters

Stacks Image 52
Van een aantal leden van de verzetsgroep "Oranje Vrijbuiters" is meer te vertellen. En omdat de Stichting het ook als haar taak ziet om de historie van deze verzetsgroep te ontsluiten voor een breed publiek delen we zo veel mogelijk informatie over een aantal van deze leden. Dat doen we vanzelfsprekend uitsluitend na toestemming van de nabestaanden. We denken met deze verhalen een beeld te kunnen schetsen van deze helden die naast hun verzetswerk vaak ook nog verantwoordelijk waren voor een gezin. Twee van deze helden uit hetzelfde gezin werden gefusilleerd, de derde broer Bart kreeg op het laatste moment gratie.
Onderaan deze pagina is de brief te vinden die we van Xandra Cartens mochten onvangen.

Kees en Leo Heij

De gebroeders Cornelis en  Leonardus Cornelis Heij werden in Utrecht geboren uit het op 23 oktober 1912 getrouwde echtpaar Dirk Johan Heij (Dirk was meubelmaker en had op zolder zijn werkplaats, waar zijn kleinkinderen altijd mochten spelen) en Theodora Antoinetta Boer. Cornelis zag op 27 november 1919 het levenslicht en Leonardus Cornelis op 2 februari 1914.  Het gezin bestond verder nog uit broer Albertus Henri (Bart), geboren 20 april 1915 en vijf zussen.

Leo Heij

Leonardus Cornelis Heij trad op 9 oktober 1940 in het huwelijk met Johanna Nicolasine Christina Biestervelt. Bijzonder is, dat zij tot begin 2010 de nog in leven zijnde echtgenote van de getrouwde Oranje Vrijbuiters was. Zij overleed op 7 januari 2010 op 95-jarige leeftijd.Tijdens de heronthulling van het monument op 10 mei 2007 mocht de stichting kennis met haar maken en liet zij weten dankbaar te zijn dat de Oranje Vrijbuiters in het mooi gerestaureerde monument voortleven.
Stacks Image 13
De beproevingen van de oorlog zijn haar niet bespaard gebleven. Door de nietsontziende bruutheid van de bezetter verloor zij niet alleen haar man Leo, maar ook diens ongetrouwde broer Kees, haar zwager.
Bovendien werd haar andere zwager Bart (Albertus) ter dood veroordeeld. Na te hebben moeten toekijken hoe zijn beide broers geëxecuteerd werden, werd zijn vonnis omgezet in levenslange tuchthuisstraf, wat betekende dat hij naar Dachau werd verbannen. Hij overleefde dit vernietigingskamp, maar onderging in de naoorlogse jaren menige teleurstelling.

Met de gedachte niet de verzetsdaden te herdenken, maar de vrijheidsdrang, ging hij elk jaar met de zoon van zijn oudste broer naar de Waalsdorpervlakte. Hij overleed op 30 september 1991. De familie heeft het verlies van de drie broers voor mevrouw Heij-Biestervelt in haar overlijdensbericht  tot uiting gebracht met “Nu ben je eindelijk bij je jongens”. Om deze gevoelens zichtbaar uit te drukken is op 21 mei 2010 (haar geboortedag) haar urn voor het monument van de Oranje Vrijbuiters geplaatst. (1)
Stacks Image 291
Dirk en Theodora Heij (trouwfoto)

Kees Heij

Cornelis was instrumentmaker en verloofd met de inmiddels 92-jarige Miep Groenendijk. Zij heeft nog steeds contact met de zoon van Leo, Rob Heij. Toen op 10 mei 2007 de heronthulling van het monument plaatsvond is haar gevraagd hierbij aanwezig te zijn, wat zij niet kon opbrengen.

Als geboren en getogen Utrechtenaren groeiden de drie broers op in het huis aan de Obrechtstraat 47 bis
Toen de Duitsers Nederland bezetten, was Leo een van de eersten die zich inzette voor het illegale blad “Je Maintiendrai”, waarvan hij de bladen stencilde. Hieruit blijkt dat hij zich geroepen voelde zich bij het verzet aan te sluiten; ook wilde hij “Engelandvaarder” worden, waar zijn verloofde Johanna Biestervelt hem niet in tegenhield, mits hij, voor hij naar Engeland ging, met haar trouwde. Wat gebeurde, en waarom Leo daarna de stap naar Engeland niet heeft genomen, is onbekend. Wel dat hij zich met zijn twee broers aansloot bij de verzetsgroep de Oranje Vrijbuiters.
Stacks Image 180
Van hun verzetsactiviteiten is bekend, dat de broers onder meer ingezet werden voor een overval op het distributiekantoor in Elst, waar ook de Oranje Vrijbuiter Pieter Verhage betrokken was. De juistheid van dit gegeven valt te lezen uit een deel van een krantenverslag in het Utrechts Nieuwsblad van 16 maart 1950 over het proces van de verrader Joop de Heus. Citaat uit dit verslag: “Verdachte (De Heus) stelde aan de “Oranje Vrijbuiters” voor een overval te plegen op het distributiekantoor te Elst. De leden L.C. Heij, C. Heij, A.H. Heij en P. Verhagen, werden door verdachte aan een voor de Sipo werkende politieagent voorgesteld, waarna in Arnhem een ontmoeting met de vier verzetslieden plaatsvond”. Kort daarna werden de Oranje Vrijbuiters gearresteerd en naar de strafgevangenis in Scheveningen gevoerd. Om kennis te nemen hoe Joop de Heus tot zijn verradersrol kwam en de dood van vele (41) goede vaderlanders op zijn geweten heeft, een krantenverslag (Utrechts Nieuwsblad) van zijn proces.

Arrestatie
De gebroeders Heij en Pieter Verhage werden op 17 december 1943 gearresteerd en op 28 februari 1944 werd over Leo Heij, Kees Heij, Pieter Verhage en Bart Heij het doodvonnis uitgesproken. De dag erna, op 29 februari, werden op de Waalsdorpervlakte Leo, Kees en Pieter met hun 15 verzetskameraden gefusilleerd. Zoals elders te lezen kreeg Bart Heij, na te hebben moeten toekijken hoe zijn beide broers geëxecuteerd werden, gratie.
Stacks Image 202

Bart Heij

Na de oorlog deed zich een bizar moment voor toen Bart Heij, als getuige het proces van verrader Joop de Heus bijwonend, deze enorm schrok. De Heus was er vanuit gegaan dat alle drie de broers gefusilleerd waren.

Op de pagina
Geschiedenis is aangegeven dat van de twintig doodvonnissen niet alleen Bart Heij gratie kreeg, maar ook Jan van der Voort. Dit geeft aanleiding hier aandacht te geven hoe deze Oranje Vrijbuiter in een interview terugblikt op zijn ervaringen tijdens de executie van zijn 18 vrienden en zijn bevindingen na de oorlog.

Ivo Aelbers

Op 26 april 2012 ontving de Stichting van de heer Ivo Aelbers, zoon van vermoedelijke Oranje Vrijbuiter Kors Aelbers, bidprentjes van bevriende Oranje Vrijbuiters Bob van Oorschot en Ton Hegge.

U vind de bidprentjes van Kees en Leo in de rechterkolom. De Bidprentjes van Oranje Vrijbuiters Bob en Ton vind u op hun respectievelijke pagina's in de rechterkolom.