Stichting Eregraf en Monument Oranje Vrijbuiters
1. Het doen onderhouden van het graf en monument voor de verzetsgroep “de Oranje Vrijbuiters” op de Gemeentelijke begraafplaats “Tolsteeg” te Utrecht. Het toezien op het nakomen van de verplichtingen die de gemeentelijke-, provinciale- en Rijksoverheid hebben ten aanzien van het onderhoud van het genoemde graf annex monument. Het onderhouden van contacten met andere organisaties die een vergelijkbaar doel hebben op het gebied van eren van slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog.
2. Het verrichten van alle verdere handelingen, die met het vorengaande in de ruimste zin verband houden of daartoe bevorderlijk kunnen zijn.
Het monument is ondertussen in ere hersteld, hieronder leest u daar meer over. Goede argumenten voor het laten voortbestaan van de stichting zijn er niet meer. We hebben derhalve besloten de stichting op te heffen omdat de stichting uitsluitend nog geld kost en niets meer oplevert. We hebben dan ook besloten het accent van de website te leggen op de Oranje Vrijbuiters en minder op het monument.
Het monument in 1947
Aanleiding tot de oprichting van de stichting was de zeer slechte staat waarin het eregraf en het monument voor de Oranje Vrijbuiters verkeerde. Van de bij de onthulling in 1947 meegekregen respectvolle uitstraling was weinig meer over. Voor enkele nabestaanden gaf dit reden vanaf 2000 de opzichter van de Algemene Begraafplaatsen van de gemeente Utrecht via e-mails, telefonisch en per brief hierop te wijzen, met het verzoek om graf en monument weer een respectvol aanzien te geven.
Stichting
Dit haalde weinig uit en om op meer formele wijze de gemeente Utrecht te benaderen, werd door de zoon en kleinzoon van de gefusilleerde Oranje Vrijbuiter Chris Kerkhof besloten de Stichting "Eregraf en Monument Oranje Vrijbuiters" op te richten, om vanuit deze stichting bij de verantwoordelijk wethouder aandacht te vragen voor het herstel van eregraf en monument waartoe de gemeente Utrecht verplicht is. Dit bleek een goede aanpak, want in een brief d.d. 7 februari 2007, liet wethouder Janssen van de gemeente Utrecht weten, dat graf en monument op zorgvuldige wijze en duurzaam vóór 4 mei 2007 zou worden hersteld. Dit gaf vertrouwen en de geschiedenis heeft geleerd, dat dit vertrouwen niet is beschaamd. Op 10 mei 2007 kon in het bijzijn van ongeveer zeventig nabestaanden en familie het bijzonder fraai gerestaureerde monument heronthuld worden.
Herstellen en
Was de oprichting van de stichting in de eerste plaats bedoeld om eregraf en monument te doen herstellen, daarnaast is de oprichting ook gebaseerd op het besef dat de verzetsgroep de Oranje Vrijbuiters bestond uit voornamelijk jónge mensen, die tijdens de Tweede Wereldoorlog in verzet kwamen tegen het kwaad. Zij accepteerden de gewelddadige bezetting door de nazi’s niet. De intolerantie ten opzichte van andersdenkenden en andersgezinden was voor hen onaanvaardbaar en zij bonden de strijd aan tegen de bezetter.
Herdenken
Helaas hebben zij deze strijd met de dood moeten bekopen. Maar mede dank zij hen leven wij thans meer dan zestig jaar in vrijheid, en ook dit gegeven is reden geweest tot de oprichting van de stichting Eregraf en Monument Oranje Vrijbuiters. Doel: al datgene te doen om de achttien gefusilleerde Oranje Vrijbuiters te blijven eren en, in bredere zin, al die ontelbaren die in de Tweede Wereldoorlog ook hun leven gaven voor onze vrijheid.
Herdenken en doorgeven
Het bestuur van de stichting heeft in haar doelstellingen staan, dat het herdenken en gedenken van de Oranje Vrijbuiters op verschillende manieren kan gebeuren. Er is een keuze gemaakt om het gedachtengoed uit te dragen middels deelname aan projecten.
Eén van die projecten is sinds 2009 Adoptie van het monument door de Utrechtse Schoolvereniging, USV.
Een ander project: Opa Vertelt. Henk Kerkhof bezoekt basisscholen waar hij de kinderen zijn persoonlijk verhaal over de oorlog vertelt en waar de nadruk ligt op het vergroten van tolerantie, onderling begrip en historisch besef van achtste-groepers van het basisonderwijs. Vanzelfsprekend ook op de Utrechtse Scholengemeenschap maar vooral ook op scholen bij Henk in de buurt (de geluksvogels!). Het moment dat er niemand meer is die uit eigen ervaring de gruwelen van de oorlog aan het nageslacht kan vertellen, is niet ver meer.
Raak!
Met een brief gedateerd 12 januari 2007, treedt de stichting voor het eerst officieel naar buiten. De brief is gericht aan de heer drs. H.H. Janssen, wethouder en loco-burgemeester van de gemeente Utrecht. In de brief wordt aandacht gevraagd voor het feit, dat er sinds augustus 2005 contact is geweest met gemeentelijke medewerkers over het herstel van eregraf en monument voor de Oranje Vrijbuiters en de toezegging dat een en ander vóór 4 mei 2007 volledig hersteld zou zijn. Ondanks herhaaldelijke verzoeken aan de opzichter Gemeentelijke Begraafplaatsen, werd sinds 4 oktober 2006 daaromtrent echter niets van hem vernomen. Citaat uit de brief: “vandaar dat wij nu formeel contact met u opnemen en om een officiële reactie vragen”.
Wethouder Janssen laat op 7 februari 2007 per brief weten, dat “het monument op zorgvuldige wijze duurzaam zal worden hersteld” en, “herstel van het monument zal worden gerealiseerd vóór 4 mei 2007”. Ook wordt ter kennis gegeven dat er in de uitvoering van het herstel rekening gehouden zal worden met ingediende suggesties door nabestaanden. Genoemde suggesties op verzoek van de heer Quintus van Koetsveld.
Wethouder Janssen laat op 7 februari 2007 per brief weten, dat “het monument op zorgvuldige wijze duurzaam zal worden hersteld” en, “herstel van het monument zal worden gerealiseerd vóór 4 mei 2007”. Ook wordt ter kennis gegeven dat er in de uitvoering van het herstel rekening gehouden zal worden met ingediende suggesties door nabestaanden. Genoemde suggesties op verzoek van de heer Quintus van Koetsveld.
Eindelijk houvast voor de stichting om een voorgenomen heronthulling van het monument definitief vorm te geven.
Op 20 februari 2007 gaat er van de stichting een berichtje uit naar de nabestaanden dat de gemeente Utrecht serieus werk maakt om graf en monument voor de Oranje Vrijbuiters te herstellen. Aan dit berichtje gaat gepaard de uitnodiging om op 10 mei 2007 aanwezig te zijn bij de heronthulling van het monument.
Het is prettig voor de stichting te ervaren dat er veel positieve reacties op de uitnodiging volgen.
Het is prettig voor de stichting te ervaren dat er veel positieve reacties op de uitnodiging volgen.
18 april 2007 de stichting verstuurt het programma voor de 10e mei. Het ziet er als volgt uit:
13.30 u - 14.00 u Ontvangst in de aula van nabestaanden en families
14.00 u - 14.15 u Toespraak voorzitter van de Stichting Eregraf en Monument Oranje Vrijbuiters
14.15 u - 15.30 u Wandeling naar het graf en monument
Bloemlegging en onthulling gedenksteen 10 mei 2007 door de heer Quintus van Koetsveld, broer van de gefusilleerde Hans van Koetsveld
Stiltemoment
Bloemlegging door nabestaanden en families
Terug naar de aula waar nagepraat kan worden en waar wat historisch materiaal aanwezig is om herinneringen op te roepen
Vanaf het moment dat er sprake was van een heronthulling, was de gedachte dat het eenvoudig en informeel van opzet moest zijn. In het programma ziet u dan ook geen ‘gewichtige’ punten die bijvoorbeeld op de aanwezigheid van hoogwaardigheidsbekleders duiden. Het waarom zal u op 10 mei duidelijk worden gemaakt.
In verband met het programmapunt ‘Bloemlegging door nabestaanden en families’, wordt iedereen verzocht bloemen mee te nemen.
Voor het overige, het bestuur van de stichting “Eregraf en Monument Oranje Vrijbuiters”, spreekt graag de wens uit dat u met uw eigen gevoelens de 10e mei zult beleven en dat deze dag een zinvolle toevoeging zal zijn aan uw gedachtewereld.
U allen graag te ontmoeten op 10 mei, namens het bestuur van de stichting Oranje Vrijbuiters, Henk Kerkhof.
13.30 u - 14.00 u Ontvangst in de aula van nabestaanden en families
14.00 u - 14.15 u Toespraak voorzitter van de Stichting Eregraf en Monument Oranje Vrijbuiters
14.15 u - 15.30 u Wandeling naar het graf en monument
Bloemlegging en onthulling gedenksteen 10 mei 2007 door de heer Quintus van Koetsveld, broer van de gefusilleerde Hans van Koetsveld
Stiltemoment
Bloemlegging door nabestaanden en families
Terug naar de aula waar nagepraat kan worden en waar wat historisch materiaal aanwezig is om herinneringen op te roepen
Vanaf het moment dat er sprake was van een heronthulling, was de gedachte dat het eenvoudig en informeel van opzet moest zijn. In het programma ziet u dan ook geen ‘gewichtige’ punten die bijvoorbeeld op de aanwezigheid van hoogwaardigheidsbekleders duiden. Het waarom zal u op 10 mei duidelijk worden gemaakt.
In verband met het programmapunt ‘Bloemlegging door nabestaanden en families’, wordt iedereen verzocht bloemen mee te nemen.
Voor het overige, het bestuur van de stichting “Eregraf en Monument Oranje Vrijbuiters”, spreekt graag de wens uit dat u met uw eigen gevoelens de 10e mei zult beleven en dat deze dag een zinvolle toevoeging zal zijn aan uw gedachtewereld.
U allen graag te ontmoeten op 10 mei, namens het bestuur van de stichting Oranje Vrijbuiters, Henk Kerkhof.
10 mei 2007
In de aula van de 3e Algemene Begraafplaats “Tolsteeg” in Utrecht, heet de voorzitter van de stichting, de heer Kerkhof, ongeveer zeventig nabestaanden en familie welkom voor de heronthulling van het eregraf en het monument voor de Oranje Vrijbuiters. (zie fotoimpressie pagina "Fotoalbum") Na zijn toespraak namens de stichting en een persoonlijk woord, begeven alle aanwezigen zich naar het bijzonder fraai herstelde graf en monument voor de bloemlegging namens de stichting. Dit gebeurt door de heer Quintus van Koetsveld, die precies zestig jaar geleden dit ook heeft gedaan tijdens de onthulling van het monument in 1947. Na een minuut stilte vindt bloemlegging door alle nabestaanden en familie plaats, waarna teruggegaan wordt naar de aula. Onder het nuttigen van een hapje en drankje, wordt nagepraat en vindt men elkaar in gedachtewisselingen “over de oorlog”.
De zeer positieve uitlatingen die de bestuursleden van de stichting mochten aanhoren bij het afscheid, geeft de voldoening dat de eerste inzet van de stichting, namelijk het in ere doen herstellen van eregraf en monument voor de Oranje Vrijbuiters, geslaagd is.
In de aula van de 3e Algemene Begraafplaats “Tolsteeg” in Utrecht, heet de voorzitter van de stichting, de heer Kerkhof, ongeveer zeventig nabestaanden en familie welkom voor de heronthulling van het eregraf en het monument voor de Oranje Vrijbuiters. (zie fotoimpressie pagina "Fotoalbum") Na zijn toespraak namens de stichting en een persoonlijk woord, begeven alle aanwezigen zich naar het bijzonder fraai herstelde graf en monument voor de bloemlegging namens de stichting. Dit gebeurt door de heer Quintus van Koetsveld, die precies zestig jaar geleden dit ook heeft gedaan tijdens de onthulling van het monument in 1947. Na een minuut stilte vindt bloemlegging door alle nabestaanden en familie plaats, waarna teruggegaan wordt naar de aula. Onder het nuttigen van een hapje en drankje, wordt nagepraat en vindt men elkaar in gedachtewisselingen “over de oorlog”.
De zeer positieve uitlatingen die de bestuursleden van de stichting mochten aanhoren bij het afscheid, geeft de voldoening dat de eerste inzet van de stichting, namelijk het in ere doen herstellen van eregraf en monument voor de Oranje Vrijbuiters, geslaagd is.
Op beide foto's de heer Quintus van Koetsveld.
